7 na 10 nastolatków LGBT+ w Polsce doświadcza homofobicznej i transfobicznej przemocy. W efekcie połowa nastoletnich osób LGBT+ mierzy się z objawami depresji, 70% ma myśli samobójcze. Ich dramatyczną sytuację potwierdzają codzienne zgłoszenia do telefonu zaufania 116 111. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę rozpoczyna kampanię „LGBT+ja” zachęcającą nastolatki do okazywania sojusznictwa i wsparcia dla swoich nieheteronormatywnych i transpłciowych rówieśników.

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę od 30 lat na różne sposoby przeciwdziała przemocy wobec dzieci i młodzieży, udzielając wsparcia m.in. w swoim telefonie zaufania 116 111. Nowa kampania Fundacji – „LGBT+ja” – podejmuje problem przemocy wobec nieheteronormatywnych i transpłciowych nastolatków, którzy na ogromną skalę doświadczają w Polsce krzywdzenia. Wielu z nich przemoc towarzyszy właściwie wszędzie: w szkole i w domu, w miejscach publicznych i na ich prywatnych kontach w portalach społecznościowych. W wulgarnych hasłach wypisanych na murach, hejterskich komentarzach w internecie, dwuznacznych spojrzeniach i dowcipach rówieśników.

Fundacja zwraca uwagę, że jest to efektem m.in. zaniedbań w zakresie edukacji antydyskryminacyjnej i seksualnej, podsycania postaw homofobicznych oraz ograniczonego obywatelskiego reagowania na krzywdę osób LGBT+.

Złe i okrutne słowa, na które nikt nie reaguje, brak działań profilaktycznych, granie kartą homofobii dla interesów politycznych stopniowo tworzą coraz większą przestrzeń dla aktów agresji i innych form dyskryminacji. Obojętność i brak dyskusji na temat praw mniejszości stają się de facto przyzwoleniem na krzywdę, również dzieci i młodzieży

– mówi dr Monika Sajkowska, prezeska Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.

W Polsce i w Europie

Skalę problemu pokazują m.in. badania Kampanii Przeciw Homofobii, według których ponad dwie trzecie badanych (70%) doświadczają różnych form przemocy. 70% żyjących w Polsce nastolatków LGBT+ czuje się osamotnionych, jedynie 25% znajduje pełną akceptację u swoich matek, jeszcze mniej (12%) u ojców. U 50% występują nasilone lub silne objawy depresji. 69% osób uczestniczących w badaniu KPH rozważało samobójstwo, przy czym 12% bardzo często.  Dramatyczną sytuację młodzieży LGBT+ w Polsce potwierdzają telefony i wiadomości kierowane przez osoby należące do tej mniejszości do telefonu zaufania 116 111.

Młodzi ludzie LGBT+, którzy szukają u nas wsparcia, opowiadają o przemocy rówieśniczej, ale też o przemocy ze strony dorosłych – również tych najbliższych: rodziców, nauczycieli. Mówią o osamotnieniu i braku nadziei. W wielu sytuacjach nie czują się bezpiecznie, brakuje im przestrzeni do bycia sobą. Bardzo dużo takich telefonów odebraliśmy w czasie ostatniej kampanii prezydenckiej. Dzieci pytały nas nawet, czy przypadkiem nasz telefon nie jest jeszcze jedną strefą wolną od LGBT

– mówi Oliwia Pogodzińska, pracująca w telefonie zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111 Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.

Opublikowany w 2020 r. międzynarodowy raport European Union Fundamental Rights Agency pokazuje, że sytuacja polskich uczniów i uczennic LGBT+ jest znacznie gorsza niż ich nieheteronormatywnych i transpłciowych rówieśników w innych państwach UE. Zaledwie 18% respondentów z Polski będących w wieku 15-17 lat stwierdziło, że system edukacji, przynajmniej w pewnym zakresie, odnosi się do tematyki związanej z osobami LGBT+ w pozytywny lub wyważony sposób (średnia dla pozostałych państw unijnych to 33%).  

Ponadto jedynie co trzeci z badanych nastolatków LGBT+ z Polski stwierdził, że w szkole może liczyć na wsparcie i uznanie swojej orientacji psychoseksualnej i tożsamości płciowej, podczas gdy w pozostałych państwach Wspólnoty takiej odpowiedzi udzielił średnio co drugi uczeń.

Większość to świadkowie

Sprzeciw wobec przemocy i promowanie sojuszniczych postaw u dzieci i młodzieży są podstawą większości realizowanych aktualnie działań profilaktycznych poświęconych przemocy rówieśniczej. Autorzy kampanii „LGBT+ja” uznali, że taki kierunek działań będzie zasadny również w odniesieniu do problemu przemocy homofobicznej i transfobicznej, biorąc pod uwagę skalę problemu, osamotnienie osób pokrzywdzonych oraz zły klimat społeczny budowany na nieprawdziwych przesłankach i stereotypach. 

Nastolatki LGBT+ często opowiadają o nauczycielach – albo tym jednym nauczycielu – o rówieśnikach – albo nawet jednym rówieśniku – którzy ich wspierają. Mówią, że dzięki nim wstają rano do szkoły, nie poddają się, żyją. Ogromna skala homofobicznej i transfobicznej przemocy rówieśniczej nie oznacza, że dopuszcza się jej większość nastolatków. Przeciwnie, absolutna większość to świadkowie – często otwarci, bez uprzedzeń. Niestety jednak stosunkowo rzadko reagują na przemoc. Celem naszej kampanii jest uruchomienie postawy sojuszniczej – pokazanie, jak trudna jest sytuacja ich rówieśników LGBT+, jak wiele może zmienić wspieranie ich i jak o nie zadbać

– mówi Łukasz Wojtasik z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, koordynator kampanii „LGBT+ja”.

Dlaczego i jak wspierać

Kampania „LGBT+ja” jest adresowana do młodzieży i realizowana pod hasłami: „Masz we mnie sojusznika”, „Masz we mnie sojuszniczkę”.  Została przygotowana przez  Fundację Dajemy Dzieciom Siłę we współpracy z agencją reklamową BBDO. Powadzona jest głównie w internecie – w serwisach społecznościowych Instagram, TikTok, Facebook. W 90-sekundowym spocie i serii krótkich filmów podpatrujemy rozmowy nastolatków o tym, dlaczego i jak należy wspierać rówieśników LGBT+. Kampanii towarzyszą również grafiki oraz seria postów pogłębiających ideę sojusznictwa i tłumaczących, jak nastolatki mogą ją na co dzień realizować w stosunku do swoich rówieśników. 

Organizatorzy zachęcają również dorosłych do wspierania idei kampanii wśród młodzieży oraz deklarowania wsparcia dla nastolatków LGBT+ – poprzez podejmowanie tematyki kampanii podczas lekcji, rozmowy z własnymi dziećmi, stosowanie nakładek na zdjęcia profilowe w serwisach społecznościowych, udostępnianie postów, stosowanie hasztagu #LGBTplusJA. Swoje prywatne wsparcie dla kampanii zadeklarowali m.in. aktorzy występujący w spotach kampanijnych. Powstała też dedykowana akcji strona, gdzie będą dostępne materiały edukacyjne. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach instrumentu „Łącząc Europę”. 

Co znaczy być sojusznikiem rówieśników LGBT+

Idea sojusznictwa promowana w ramach akcji „LGBT+ja” opiera się na serii prostych zasad rozwijanych w kampanijnej komunikacji z młodzieżą, m.in.:

1. Pokazuję, że wspieram osoby LGBT+.  Wiem, że to ważne. 
2. Staję po stronie osób LGBT+.  Mówię, że jestem. Pytam, jak mogę pomóc.
3. Reaguję na przemoc wobec osób LGBT+.  Zgłaszam. Szukam pomocy.  
4. Nie śmieję się z homofobicznych żartów.  Reaguję na nie sprzeciwem. Tłumaczę, dlaczego nie powinno się z nich śmiać i ich powtarzać.
5. Nie lajkuję treści dyskryminujących osoby LGBT+. Wyrażam swój sprzeciw, piszę, że to nie jest OK. 
6. Uczę się, co to znaczy należeć do mniejszości. Chcę lepiej rozumieć. Rozmawiam z tymi, którzy myślą inaczej. 
7. Obalam stereotypy na temat osób LGBT+. Rozmawiam z tymi, którzy myślą inaczej. 
8. Mówię wprost: LGBT to nie ideologia. LGBT+ to ludzie.  

Link do spotu kampanijnego:

https://www.youtube.com/watch?v=YG1ORTVew1g

Strona kampanii:

LGBT+ja - 116111

Linki do raportów:

https://kph.org.pl/wp-content/uploads/2015/04/Sytuacja-spoleczna-oso%CC%81b-LGBTA-w-Polsce-raport-za-lata-2015-2016.pdf

https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/lgbti-survey-country-data_poland.pdf

O Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę dąży do tego, by wszystkie dzieci miały bezpieczne dzieciństwo i były traktowane z poszanowaniem ich godności i podmiotowości. Chroni dzieci przed krzywdzeniem i pomaga tym, które doświadczyły przemocy, by znały swoje prawa, wierzyły w siebie i cieszyły się życiem. Wspiera rodziców i opiekunów w ich drodze do dobrego rodzicielstwa, a także profesjonalistów na co dzień pracujących z dziećmi. Wszystkie działania Fundacji łączy jedno: chronimy dzieci i dajemy im siłę – każdego dnia.

Znajdź nas na:   fdds.pl    facebook.com/dajemydzieciomsile    instagram.com/dajemydzieciomsile