Świat się zmienia. Jedne umiejętności okazują się bardziej przydatne, inne bywają zastępowane rozwijającą się technologią. Jest jednak taka zdolność, której nie da się oszacować ani przecenić. Zdolność, która otwiera przed człowiekiem możliwości poznawcze i komunikacyjne, ułatwia mu funkcjonowanie w społeczeństwie i posługiwanie się wspólnym kodem. Zdolność czytania.

 

Dorośli często zapominają, ile trudu i czasu wymagało opanowanie kolejnych liter, sylab, wyrazów. Z jakim mozołem składało się małe znaczki w sensowną całość, coraz dłuższą i dłuższą, by wreszcie uczynić z niej zrozumiałą informację. Wejść do zaszczytnego grona czytających i móc odkrywać literackie światy. Dla dzieci to wielkie wyzwanie. Wielkie i ważne, bo pozwalające na samodzielność, dające czytelniczą niezależność i będące wstępem do kształcenia kolejnych umiejętności.

 

W tym zestawieniu opowiem o książkach stworzonych po to, by wspierać dzieci w tym trudnym i istotnym wyzwaniu, pozwalać im doświadczać własnej sprawczości, dawać radość z odniesionych sukcesów i zachęcać do kolejnych, czytelniczych prób. Książkach stworzonych, by ciekawić, zapraszających do barwnego świata, który chce się poznawać, nawet za cenę wysiłku edukacyjnego.

 

Litera do litery

Pierwsze czytelnicze inspiracje dla 5 - 6-latków

 

Dzieci podejmują pierwsze próby czytelnicze około 5 roku życia. Potrafią wtedy rozpoznać niektóre litery i połączyć je z dźwiękiem, jaki się za nimi kryje. Uzmysławiają sobie, że mają moc dekodowania znaków, które do tej pory były dla nich niezrozumiałe. Na tym etapie ważne jest przede wszystkim zaciekawienie dziecka tak, by samo chciało odkryć sens wyrazu oraz danie mu poczucia, że jest w stanie to zrobić. Dlatego pierwsze teksty powinny być krótkie, wypełnione ilustracjami i złożone z prostych słów. Litery muszą być duże, a krój czcionki prosty. Ważne jest, by książki były atrakcyjne graficznie, tak by młody czytelnik sam chciał po nie sięgnąć i dowiedzieć się, co kryją.

 

Seria: Czytam sobie. Poziom 1

Statek gagatek

Autor: Rafał Witek

Ilustracje: Jola Richter-Magnuszewska

Wydawnictwo: HarperKids

Wiek: 5+

Seria wydawnicza Czytam sobie to trzypoziomowy zestaw książek wspierających naukę czytania. Pod okiem metodyków powstały teksty o różnym stopniu trudności. Poziom 1 dedykowany jest najmłodszym czytelnikom. Fabuła jest prosta, tekst krótki, całość nie przekracza 200 wyrazów. Wiodącym elementem są ilustracje, wykonane przez znanych i lubianych artystów. Na stronie znajduje się jedno zdanie, czasem jest to tylko jeden wyraz. Dzięki temu dziecko ma poczucie, że udaje mu się szybko i sprawnie pokonywać kolejne etapy lektury. Trudniejsze słowa są umieszczone w osobnej ramce i podzielone na litery. Autorem każdej części jest inny pisarz, a nazwiska są doskonale znane dziecięcym czytelnikom.

 

Statek gagatek wyszedł spod pióra Rafała Witka i opowiada historię pewnego niesfornego pojazdu morskiego, który nie słucha się poleceń. Lekko abstrakcyjna i zabawna fabuła przedstawia losy załogi Gagatka i jego nowych pasażerów. Wszyscy bardzo chcą dopłynąć do Honolulu, lecz nigdy nie wiadomo, gdzie skończy się ten żartobliwy rejs. Na pewno da wiele frajdy najmłodszym pasażerom, którzy dzięki niemu wypłyną na literacką przygodę i bezpiecznie dobiją do portu.

 

Mówiąca książka interaktywna Pierwsze litery z piórem KAKADU

Autor:  Oliwia Dulęba

Ilustracje: Ola Makowska

Wydawnictwo: Jupi Jo!

Wiek: 3+

Książka, którą można czytać i słuchać. Mówiące pióro jest doskonałą formą samokontroli, a także dodatkowym elementem angażującym dziecko. Seria z piórem KAKADU zawiera pozycje o różnej tematyce, zaś część Pierwsze litery idealnie sprawdzi się w nauce czytania. Znajdują się w niej pierwsze wyrazy, bliskie dziecku, ponieważ dotyczące otaczającego je świata. Dla ułatwienia są one podzielone na sylaby. Za pomocą interaktywnego pióra można skontrolować, czy prawidłowo odczytało się wszystkie znaki. Dziecko samo decyduje, który wyraz chce poznać i jakiej historii wysłuchać. Na każdej stronie znajdują się ikony, pod którymi ukryte są pytania, zagadki, piosenki i ćwiczenia aktywizujące, np. śpiewany alfabet.

 

Bohaterem książki jest Tomek i jego rodzina. Możemy śledzić kolejne sceny z ich życia i czytać związane z nimi historie. Całość rozpoczyna alfabet, podzielony na poszczególne litery, które można zobaczyć, przeczytać, a także usłyszeć i utrwalić. Jest to doskonała pomoc, gdy maluch w czasie czytania zapomni, jak należy wymówić dany znak. Interaktywna forma łączy tradycyjną lekturę z lubianymi przez dzieci unowocześnieniami, dzięki czemu chętniej angażują się w naukę czytania, która staje się zabawą i atrakcyjną formą spędzania czasu.

 

Nieoczywistym często wyborem okazują się komiksy, które aż tętnią życiem i kolorami, przez co niezwykle skutecznie zaskarbiają sobie zainteresowanie najmłodszych. Przedstawione w nich historie są łatwe do zrozumienia, a tekst pełni funkcję pomocniczą. 

 

Superkot. Kolaboracje

Autor: Dav Pilkey

Tłumaczenie: Stanisław Kroszczyński

Wydawnictwo: Jaguar

Wiek: 5+

Dav Pilkey. Nieoceniony, nieszablonowy, absurdalny i... kochany przez dzieci. W jego komiksach czuć nieskrępowaną radość tworzenia i zrywania z ustalonymi zasadami. Jako dziecko był karcony za nadpobudliwość. Teraz, jako dorosły, tworzy dla dzieci świat wolny od zasad i norm, w którym najdziwniejsze fantazje stają się realnością. Sięgając po kolejne części jego komiksów nigdy nie wiesz, czym zaskoczy cię tym razem i w jaką szaloną podróż przyjdzie ci wyruszyć. I choć do zrozumienia pewnych scen i żartów trzeba trochę dorosnąć, to po komiksy Pilkeya chętnie sięgają również najmłodsi. Dzięki zastosowaniu dużych i różnorodnych czcionek są one doskonałe do czytelniczych wprawek, zwłaszcza że umieszczone nad nimi ilustracje ciekawią i angażują, niejako zmuszając do czytelniczej interakcji. Po prostu chce się wiedzieć, o czym rozmawiają lub co knują postacie na obrazku. A że knują niejedno, to mogę wam zagwarantować.

 

W klubie komiksowym małe żabki postanawiają zyskać sławę i uznanie jako autorki (i autorzy) komiksów.  Niestety ich ojciec Fifi już zaplanował dla nich najbliższą przyszłość i nie wygląda ona kolorowo. Maluchy muszą posprzątać swoje pokoje, co okazuje się zadaniem trudnym i żmudnym. Jak pogodzić wolność twórczą z przymusowymi robotami domowymi? Oczywiście wybierając to, co przyjemniejsze. Dwadzieścia jeden żabek rywalizuje ze sobą w pomysłach na przechytrzenie opiekuna, by zyskać sławę i bogactwo. Efektem są zaskakujące i różnorodne komiksy, które prezentują całe bogactwo technik i nieskończoną pomysłowość młodych twórców.

 

Dogman. Szkarłatna obroża

Autor: Dav Pilkey

Tłumaczenie: Stanisław Kroszczyński

Wydawnictwo: Jaguar

Wiek: 6+

Drugim bohaterem, autorstwa Pilkeya, którego warto poznać, jest Dogman - zwykły pies z niezwykłą misją. Z pozoru niepozorny, lecz gdy na horyzoncie pojawia się złoczyńca, Dogman przeistacza się w prawdziwego superbohatera. Wraz ze swoim ludzkim przyjacielem, Szefem, oraz dość różnorodną gatunkowo grupą wsparcia, tropi i wsadza za kratki wszelkie ucieleśnienia zła i nikczemności.

 

W tomie Dogman. Szkarłatna obroża przyjaciele muszą stawić czoła złoczyńcy, jakiego jeszcze świat nie poznał. Planuje on przejąć kontrolę za pomocą inteligentnych robotów. Tworzy replikę samego siebie oraz mechanicznego Dogmana, który ma wyprowadzić w pole stróżów prawa. Tymczasem prawdziwy Dogman wpada w nie lada kłopoty. Musi zmagać się ze smrodem, sosem pomidorowym i wściekłą policjantką, która za wszelką cenę chce się go pozbyć. Czy z pomocą udoskonalonych super kumpli bohaterskiemu psu uda się ocalić świat i samego siebie?

 

Szalona seria komiksów idealnie nadająca się do czytelniczych wprawek. Nietypowe ilustracje, zdjęcia i grafiki budzą ciekawość i przykuwają uwagę.  Zaś niesforni bohaterowie z pewnością spotkają się ze zrozumieniem i sympatią małych czytelników.

Bitmaks i spółka. Robot z Niebieskiego Lasu

Autor: Jaume Copons

Ilustracje: Liliana Fortuny

Tłumaczenie: Karolina Jaszecka

Wydawnictwo: Debit

Wiek: 6+

Seria Bitmaks i spółka z pewnością zauroczy zwolenników baśniowych ilustracji i sympatycznych zwierzęcych bohaterów. Jej pierwsza część opowiada o robocie, którego przygarniają mieszkańcy Niebieskiego Lasu i dają mu drugie życie. Przyjazny Bitmaks dokłada wszelkich starań, by okazać swoją wdzięczność, jednak nie wszystkie istoty potrafią go zaakceptować. Kosmita Alf wciąż płata mu psikusy, które okazują się fatalne w skutkach. Gdy w wyniku jego działań z lasu znika młody wilczek, Bitmaks i przyjaciele będą musieli udać się do świata ludzi i podjąć ryzykowną interwencję.

 

Każdy tom przedstawia losy innego mieszkańca Niebieskiego Lasu. Na kolorowych stronach dominują ilustracje. Samego tekstu jest niewiele, a duże, drukowane litery ułatwiają samodzielne czytanie. Kolorystyka tła jest tak skomponowana, by łatwo było skupić uwagę na tekście. Zaś wciągająca i zabawna opowieść angażuje czytelniczą uwagę.

 

Sylaba do sylaby

Literackie wprawki dla 6 -7-latków

 

Na poziomie zerówki - pierwszej klasy dzieci często znają już wszystkie litery alfabetu. Na tym etapie zaczyna się czytanie za pomocą sylab, które umożliwia szybsze poruszanie się po tekście i przyswajanie coraz dłuższych fragmentów. To czas, gdy istotna zaczyna być fabuła, która zachęci czytelnika do kolejnych wysiłków, w nagrodę za które otrzyma możliwość poznania ciekawej historii. Tekst nadal powinien być krótki, by nie przytłoczyć koniecznością jednorazowego opanowania dłuższej całości. Istotne jest, by nie zawierał wielu trudnych słów ani zbyt rozbudowanych zdań, które zniechęcą młodego czytelnika.

 

Seria: Czytam sobie. Poziom 2

Marta i zagadka starego lustra

Autor: Wojciech Widłak

Ilustracje: Ewa Poklewska-Koziełło

Wydawnictwo: HarperKids

Wiek: 6+

Na poziomie drugim serii Czytam sobie wydawane są teksty do 900 słów. Autorzy wprowadzają pierwsze, krótkie dialogi oraz ułatwienia w postaci podziału na sylaby. Ilustracje wciąż stanowią ważną część książek, widać jednak ich ustępstwo na rzecz tekstu, którego na stronie jest zdecydowanie więcej - około trzech zdań.

 

W opowieści Marta i zagadka starego lustra poznajemy pewną dziewczynkę i jej niezwykłego wujka. Trafiają oni na wystawę luster, gdzie znajdują niecodzienny eksponat - lustro legendarnego mistrza Twardowskiego. Wujek opowiada Marcie historię, dzięki której dzieje dawnego maga zyskują dużo więcej realizmu. Choć wiadomo, że takie opowieści nie mogą się skończyć bez odrobiny magii.

 

Seria: Astrid i Kosmiczni Kadeci

Tom 1. Atak Kosmoślimaków! 

Autor: Alex T. Smith

Tłumaczenie: Piotr W. Cholewa

Wydawnictwo: Świetlik

Wiek: 6+

Nowa seria, która z pewnością zaciekawi małych czytelników. Duże ilustracje, przejrzyste strony z dynamicznym układem tekstu, którego raz jest więcej, a raz tyle co nic, różnorodna czcionka w rozmiarze podkreślającym wybrane słowa, ciekawy układ graficzny, a przede wszystkim szalona fabuła i nietypowi bohaterowie to elementy, które z pewnością przemówią do odbiorców.

 

Astrid Atomik to dziewczynka z misją. Kosmiczną misją, żartobliwie wzorowaną na pewnej, doskonale znanej dorosłym, galaktycznej sadze. Astrid teleportuje się przez szafę, w które zmienia się w kosmiczną kadetkę i wraz z grupą przyjaciół wyrusza w przestrzeń międzygwiezdną, by nieść pomoc i walczyć ze złem. Wraz z nią w drużynie jest Beryl, różowa obca z planety Cekin, profesor Kwakier, kaczor równie mądry, co szalony oraz Zoink, fioletowe puszyste obce z... nie wiemy skąd. Ich pierwszą misją jest uprzątnięcie masy kosmośmieci, które unoszą się w przestrzeni międzyplanetarnej. Problem w tym, że ich pomocy równocześnie potrzebuje inna kosmitka z planety Hortensja. Jej astroflom zagrażają wielkie i wygłodniałe kosmoślimaki. Czy drużynie Astrid uda się zrealizować dwa zadania na raz? Przekonajcie się, na co stać kosmicznych i bardzo kreatywnych kadetów.

 

Seria: TO SIĘ CZYTA

Jak czkawka przejęła kontrolę

Autor: Jo Simmons

Ilustracje: Lee Cosgrove

Wydawnictwo: Dwukropek

Wiek: 7+

Najnowsza seria wydawnictwa Dwukropek została stworzona, by ułatwić dzieciom kontakt z książką i dać im radość czytania dłuższych tekstów literackich. Specjalny układ graficzny umożliwia samodzielną lekturę nawet tym, którzy na co dzień mniej chętnie sięgają po książki. Publikacje posiadają krótkie akapity i dodatkowe interlinie. Tekst jest niejustowany, a marginesy szerokie. Czcionka jest tak dobrana, by dziecko łatwo rozpoznawało litery. Zaś autorzy zatroszczyli się o ciekawą historię.

 

Czy może być coś bardziej niezwykłego niż książka o czkawce? Zwłaszcza takiej, która staje się siłą sprawczą w życiu pewnego nastolatka. Zmusza go do odkrywania nowych ścieżek, podejmowania nieoczywistych wyborów i wykazania się nie lada odwagą. A to wszystko w jeden, bardzo ważny dzień.

 

Franek świetnie robi na drutach. Co z tego, skoro o swojej pasji wstydzi się powiedzieć nawet rodzicom. Jego miękkie czapki, szaliki i rękawice lądują w specjalnym schowku. Zaś on sam bardzo stara się być typowym nastolatkiem. Przewrotny los zdecydował jednak, że nie da Frankowi schować się w tłumie. Chłopiec znienacka dostaje potwornej czkawki, która nie poddaje się żadnej terapii. On zaś tego dnia musi zaliczyć grę na trąbce, egzamin z pływania i wizytę u dentysty. Jak możecie się domyślić, będzie wesoło.

 

Seria: TO SIĘ CZYTA

Motyle dla dziadka

Autor: Nicola Davies

Ilustracje: Mike Byrne

Wydawnictwo: Dwukropek

Wiek: 7+

Wzruszająca opowieść o relacji łączącej wnuka z dziadkiem. Benek kocha swoich dziadków i spędza z nimi każdą wolną chwilę. Babcia Lusia uczy go piec wymyślne ciasta, zaś jej mąż, Józek, przekazuje chłopcu miłość do natury. Dobre chwile kończą się wraz ze śmiercią babci. Starszy pan zamyka się w sobie i nie zwraca już uwagi na nic poza telewizją. Godzinami wpatruje się w ekran, nie zważając na obecność wnuka. Benek postanawia to zmienić i przywrócić dziadkowi utraconą radość życia.

 

Trzymająca w napięciu historia, która daje nadzieję, że wszystko jest możliwe, jeśli naprawdę chce się komuś pomóc. Dla dzieci to nie tylko lekcja czytania, lecz również tego, jak ważne jest troska o drugiego człowieka.

 

Wyraz do wyrazu

Czytelnicza frajda dla 7 - 8-latków

 

Koniec pierwszej początek drugiej klasy to czas, gdy czytanie staje się przyjemnością, której nie blokują problemy techniczne. Czytelnik na tym etapie często sam decyduje, co ma chęć przeczytać. Często wybiera książki atrakcyjne graficznie, w których występują sympatyczni bohaterowie. Znaczenie ma także wielkość i krój czcionki, rozkład tekstu na stronie oraz rozmiar lektury. Pierwszeństwo mają teksty wesołe, śmieszne, kolorowe, nieszczególnie obszerne i z prostymi literami. Czytanie ich utrwala poznane już umiejętności i przygotowuje do sięgnięcia po kolejne publikacje.   

 

Jaszczurka Drago. Śladami rodzinnych sekretów

Autor: Marcin Malec

Ilustracje: Piotr Stachera

Wydawnictwo: Zielona Sowa

Wiek: 7+

Wartka akcja, fantazyjny świat, daleka podróż, niebezpieczne przygody. Z tą książką żadnemu z czytelników nie grozi nuda. Drago jest jaszczurką, a dokładnie synem jaszczurki i smoka. Jego losy można poznać czytając wcześniejsze tomy serii. W nich bohater wykazuje się nie lada odwagą, pomysłowością i troską o innych. Te cechy czynią go niezwykłym, lecz także pakują wciąż w nowe kłopoty. Tak jak teraz. Drago przypadkiem podsłuchuje rozmowę rodziców, która dotyczy przeszłości jego mamy i skrywanego przez nią sekretu. Niewiele myśląc postanawia wziąć spraw w swoje łapki i wyruszyć w niebezpieczną podróż. Jej celem jest odległy świat, tajemniczy kwiat i przywrócenia mamie utraconego blasku. Bohater nie wie, że podczas wyprawy znajdzie o wiele więcej.

 

Książka została dostosowana graficznie do samodzielnego czytania. Posiada szerokie marginesy i światło między wersami. Lekturę umilają duże, utrzymane w stonowanej kolorystyce ilustracje. Dodatkowo użycie różnorodnej czcionki przykuwa uwagę i pobudza ciekawość. Odważny bohater budzi sympatię i chęć identyfikacji, a przygody w fantastyczny świecie rozwijają wyobraźnię i pozwalają marzyć. Warto zaprzyjaźnić się z Drago i wspólnie z nim wyruszyć na czytelniczą przygodę.

 

Seria: Tycipieski

Autor: Rose Lihou

Tłumaczenie: Barbara Górecka

Wydawnictwo: Świetlik

Wiek: 7+

 

Seria Tycipieski to idealna propozycja dla dzieci, które już opanowały technikę czytania i szukają ciekawej oraz mądrej książki, pełnej niezwykłych przygód i uroczych bohaterów. Opowieść o malutkich czworonogach została wydana z myślą o młodych czytelnikach. Ma szerokie marginesy, przystępnej długości rozdziały oraz przyjazny krój i rozmiar czcionki, która dodatkowo zmienia się, gdy mówią pieski. Historia napisana jest bogatym językiem, dzięki czemu rozwija słownictwo. Posiada również pięknie ilustrowane strony. Każda tom to nowe wyzwanie dla głównej bohaterki, małej Zuzi, która po przeprowadzce do domu dziadków spotyka naprawdę niezwykłych przyjaciół.

 

Tom 1. Sekretni przyjaciele Zuzi

W części pierwszej ważą się losy ogrodu dziadka. Niegdyś piękny i tętniący życiem, obecnie przypomina dziką i nieprzebytą dżunglę. Zuzia nie może zrozumieć, czemu dziadek przestał dbać o swój ukochany kawałek ziemi. Nie wie, że starszy pan pilnie strzeże pewnego bardzo malutkiego sekretu. Wkrótce dziewczynka sama staje się częścią niezwykłej tajemnicy. Odkrywa, że za kurtyną bluszczu mieszkają niecodzienni lokatorzy, którzy wymagają opieki. Nieśmiała Zuzia będzie musiała zatroszczyć się o nowych przyjaciół i stanąć w obronie ich dotychczasowego domu. Przekona się przy tym, jaką moc daje mówienie swoim głosem.

 

Tom 2. Zaginiony chomik

W drugiej części Zuzia rozpoczyna naukę w nowej szkole. Nie jest już tą samą, nieśmiałą dziewczynką, jednak nieznana sytuacja budzi w niej stres. Czy znajdzie wspólny język z kolegami? Czy zyska ich akceptację? Na szczęście ma czworo małych przyjaciół, którzy dzielnie dodają jej otuchy. Okazuje się, że w szkolnej klasie znajduje się jeszcze jeden tyci zwierzaczek - chomik Bambo. Szkoda tylko, że gdy Zuzia pojawia się w klasie, Bambo znika bez śladu. W dodatku dziewczynka widziała go jako ostatnia, więc to na nią spadają podejrzenia o niedopilnowanie klasowego pupila. Przed Zuzią i tycipieskami kolejna ważna misja, od której zależą losy klasowego zwierzątka. 

 

Historia o korzyściach, jakie płyną z przyjaźni i współpracy, a także sztuce kompromisu i wzajemnego zrozumienia. Ciekawa, mądra i budująca pozytywny wizerunek świata.

 

Seria: Czytam sobie. Poziom 3

Wieliczka, czyli przygoda w kopalni

Autor: Zofia Stanecka

Ilustracje: Kasia Kołodziej

Wydawnictwo: HarperKids

Wiek: 7+

Kopalnia to miejsce pełne legend i tajemnic. Opiekuńcze duchy, strzegące górników, skrzaty, skrywające skarby i garnce ze złotem. Jednym słowem - idealna przestrzeń na szkolną wycieczkę, która na długo pozostanie w pamięci. Troje uczniów - Smartfon, Bryła i Blaszka - wybiera się z klasą do Wieliczki. Jeszcze nie wiedzą, że za ścianami soli kryje się świat, o którym nie uczą w żadnej ze szkół. 

 

Ostatni poziom serii jest przeznaczony dla czytelników między 7. a 8. rokiem życia. Testy zawierają do 2800 wyrazów, rozbudowane zdania oraz dialogi. Nowe słowa są wyjaśnione w słowniczku na końcu książki. Ważniejsza od ilustracji staje się fabuła, która opowiada o realiach bliskich uczniom nauczania początkowego. Ciekawi bohaterowie, prawdziwe opowieści, inspirujące postawy - to wszystko czeka na 3 poziomie czytelniczego zaawansowania. 

---

Czytanie to wyzwanie, które warto podjąć. Nagrodą za trud będzie niekończąca się podróż przez światy utkane z fantazji. Klucz jest w Waszych rękach.