Początki bytomskiego muzeum sięgają 1910 roku, kiedy przez grupę miłośników dziejów Bytomia zostało założone Bytomskie Towarzystwo Historyczno-Muzealne. Obecny gmach muzeum według projektu A. Stütza i H. Hatlera został zbudowany w latach 1929-1930. Budynek niedawno przeszedł generalny remont.
Ranga placówki stale wzrastała. Obecne zbiory Muzeum Górnośląskiego to ponad 750 tys. eksponatów. Ich charakter ma bezpośredni wpływ na działalność placówki, która koncentruje się zarówno wokół problemów regionalnych, jak i ponadregionalnych.
W muzeum funkcjonuje siedem działów merytorycznych: Archeologii, Etnografii, Historii, Historii i Kultury Lwowa i Kresów Południowo wschodnich, Przyrody i Sztuki oraz trzy działy pomocnicze: Dział Edukacyjno-Promocyjny, Wydawniczy i Administracyjny. Muzeum posiada także specjalistyczną bibliotekę, w której zgromadzono 50.000 woluminów. Muzeum Górnośląskie zajmuje obecnie dwa budynki: wzniesiony w latach 1929-1930 dwuskrzydłowy gmach główny, mieszczący sale wystaw, magazyny, pracownie i biura oraz budynek (wraz z oficyną) byłego starostwa powiatu bytomskiego, pochodzący z lat 1899-1902 o interesującej architekturze, mieszczący m.in. salę koncertową . Dziś Muzeum Górnośląskie to poważna, licząca się w kraju placówka muzealna o niekwestionowanym dorobku, bogatych zbiorach i autonomicznym programie.

Dodatkowo muzeum posiada bogatą ofertę edukacyjną skierowaną do różnych grup wiekowych.


Wystawy czynne są codziennie (oprócz poniedziałków) w godzinach:

* wtorki, czwartki i piątki 9-15
* środy 10-18, soboty 11 - 16
* niedziele i święta 11-15

W niedzielę wstęp na wystawy stałe jest bezpłatny. Płatny jest jedynie wstęp na wystawy czasowe.