Wywiad z Jadwigą Mostowską - pomysłodawczynią, organizatorką i realizatorką oraz dobrym duchem projektu "Mały książkomaniak", którego czwarta edycja właśnie ruszyła. Wiele trafnych spostrzeżeń o kondycji polskiego czytelnictwa, działania w których widać pasję i zaangażowanie oraz wielkie serce otwarte na dzieci - tak w skrócie można napisać o bohaterce wywiadu.

Co to jest „Mały książkomaniak” ?

„Mały książkomaniak” to przedsięwzięcie, którego celem jest promocja czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Działanie to, które w tym roku realizowane jest już po raz czwarty z rzędu, jest rozwinięciem wcześniejszych inicjatyw tego typu, które realizowałam w łódzkim Domu Kultury „502”, tj. „Wiosny książkomaniaków” i „Nocy książkomaniaków”. Tamte działania prowadzone były w mniejszej skali – „Wiosna książkomaniaków” odbywała się od marca do czerwca, zaś „Noc książkomaniaków” to była jednorazowa impreza mająca miejsce jesienią, w ramach której uczestnicy brali udział w wieczornych warsztatach twórczych i faktycznie spędzali z nami czas aż do rana!

Skąd się wziął pomysł na taką akcję?

Pomysł na prowadzenie wszystkich tych działań wziął się po pierwsze, z mojej własnej miłości do książek (literatura i film to zawsze były dwie dziedziny bardzo dla mnie ważne). Po drugie, wydawało mi się, że takich kompleksowych, trwających niemal przez cały rok, obejmujących różnorodne działania przedsięwzięć promujących czytanie skierowanych do najmłodszych, wciąż jest w Łodzi mało i warto tę lukę choćby odrobinę wypełnić.

Proszę opowiedzieć o zasadach tego projektu? Jak można dołączyć do projektu/jak stworzyć swój Klub Książkomaniaka?

Działania prowadzone w ramach „Małego książkomaniaka” są otwarte dla wszystkich. Na spotkanie autorskie czy imprezę może przyjść każdy (niekiedy trzeba jednak wcześniej zgłosić chęć udziału, bo ilość miejsc jest ograniczona). Natomiast Klub Małego Książkomaniaka to akcja skierowana do przedszkoli, szkół, centrów zając pozaszkolnych, świetlic i innych tego typu placówek. Zawiązują się w nich Kluby Małego Książkomaniaka, które w trakcie trwania akcji otrzymują do wykonania różne zadania. Ich realizacja premiowana jest punktami, a także nagrodami książkowymi, które wzbogacają klasową/szkolną lub przedszkolną biblioteczkę. Na zakończenie akcji najaktywniejszy klub otrzymuje Nagrodę Główną (duży zestaw książek) i tytuł Najlepszego Klubu Małego Książkomaniaka. Jak widać w działaniu tym chodzi o pracę zespołową, o to, aby klubowicze wzajemnie zachęcali siebie i inspirowali swoich rówieśników do czytania. Do akcji można dołączyć poprzez wypełnienie i wysłanie karty zgłoszenia, która wraz z informacją o zasadach uczestnictwa dostępna jest na stronie http://www.malyksiazkomaniak.pl/klub-malego-ksiazkomaniaka/zasady-uczestnictwa

„Mały książkomaniak” to nie tylko zadania dla dzieci, ale też szereg innych wydarzeń. Proszę opowiedzieć o kilku z nich?

Oczywiście „Mały książkomaniak” to także inne działania. Przede wszystkim spotkania autorskie, czyli okazja do poznania i rozmowy z autorami książek dla dzieci oraz młodzieży. Przez te kilka lat prowadzonych rokrocznie działań z naszymi książkomaniakami spotkało się już wielu znakomitych polskich autorów takich, jak: Wanda Chotomska, Joanna Olech, Barbara Gawryluk czy Agnieszka Frączek. Gościliśmy również świetnych ilustratorów. Obok spotkań autorskich proponujemy uczestnikom naszych działań różnorodne imprezy, podczas których zapraszamy ich do udziału w warsztatach twórczych (literackich, plastycznych), konkursie/quizie wiedzy o literaturze dziecięcej czy grze miejskiej. W tym roku odbędą się trzy większe imprezy. Pierwszą planujemy już na koniec kwietnia, aby uczcić Światowy Dzień Książki. Kolejna odbędzie się w czerwcu („Dzień Dziecka z książką”), a ostatnia w grudniu („Mikołajki książkomaniaka”). Oczywiście najchętniej i najczęściej odwiedzają nas podczas spotkań i imprez nasi klubowicze wraz ze swoimi opiekunami, ale przychodzą też inni bo, jak wspomniałam, są to działania otwarte dla wszystkich i wstęp na nie jest wolny.

 Jak by Pani podsumowała korzyści płynące z udziału w projekcie?

Korzyści te można podsumować, odwołując się do przysłowia: „Czym skorupka za młodu…”. Wiele mówi się o fatalnych statystykach dotyczących czytelnictwa dorosłych Polaków. Wygląda na to, że dorośli zdecydowanie wolą pisać (chętnych do pisania mamy chyba aż nadto, piszą wszyscy – aktorzy, muzycy, celebryci). Tylko czytających ubywa. Na dorosłych i ich stosunek do książek oraz czytania nie mamy już raczej wpływu. Jeśli jednak uda nam się przekonać jak największą grupę dzieci i młodzieży, że czytanie to zajęcie przyjemne, a nie tylko obowiązek związany ze szkolną edukacją, to być może jako dorośli z czytania nie zrezygnują. Będzie im się ono kojarzyło z czymś przyjemnym, ekscytującym.

Jakie plany na przyszłość? Czy Książkomaniak planuje rozprzestrzenić się na inne miasta a może całą Polskę? A może będziecie wdrażać nowe, ciekawe wydarzenia związane z tym projektem?

Cóż, byłoby fantastycznie! Myślę, że działanie takie, jak choćby akcja Klub Małego Książkomaniaka mogłoby z powodzeniem zawitać do szkół i przedszkoli w innych miastach. Póki co marzyłoby mi się, żeby objęła ona wszystkie placówki edukacyjne Łodzi. W końcu mamy Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa, który zakłada, że szkoły mogą ubiegać się o dofinansowania zakupu nowości wydawniczych do swoich bibliotek, ale muszą także podejmować aktywne działania na rzecz promocji czytelnictwa. Udział w akcji takiej jak nasza, mógłby być świetną realizacją tego typu działań. No, ale dalszy rozwój „Małego książkomaniaka” i jego ekspansja czy to w Łodzi, czy to w innych miastach, zależy nie tyle od moich osobistych chęci oraz zaangażowania Domu Kultury „502”, ile od możliwości stworzenia większego zaplecza organizacyjnego, co z kolei wymaga pewnych nakładów finansowych. To właśnie wysokość środków finansowych, którymi dysponujemy oraz trwałość (stabilność) tego finansowania są czynnikami kluczowymi. Nie da się bowiem planować rozwoju takiej inicjatywy, jeśli się nie wie czy i ile pieniędzy będzie się miało na te działania w kolejnym roku. Póki co działamy więc lokalnie, a ja cieszę się ze wsparcia finansowego, jakie w tym roku otrzymaliśmy od miasta Łodzi oraz z życzliwości naszych partnerów (finansowo wsparła nas ponownie firma Veolia, zaś organizacyjnie łódzkie Wydawnictwo Literatura) i patronów medialnych takich, jak Czas Dzieci, który jest z nami od początku. Mam nadzieję, że to nie ostatnia edycja „Małego książkomaniaka” i w przyszłym roku będziemy mogli wspólne świętować jego piąte urodziny poprzez jeszcze wspanialsze i szerzej zakrojone wydarzenia.

Dziękujemy za rozmowę, życzymy powodzenia i obiecujemy wspierać w kolejnych edycjach!

Rozmawiała Magdalena Kurowska

Jadwiga Mostowska jest doktorem nauk humanistycznych, ukończyła kulturoznawstwo o specjalności filmoznawczej na UŁ. Zajmuje się edukacją kulturalną dzieci i dorosłych, szczególnie w obszarach filmu oraz literatury. Autorka publikacji naukowych, tekstów popularyzatorskich oraz opracowań służących edukacji filmowej (m.in. dla www.edukacjafilmowa.pl) Pomysłodawczyni i realizatorka działań promujących czytelnictwo wśród dzieci i młodzieży takich, jak: „Wiosna książkomaniaków” i „Mały książkomaniak”. Stypendystka MKiDN (2015), autorka opracowania wprowadzającego dzieci w świat filmu pod tytułem „Elementarz młodego kinomana”: http://edukacjafilmowa.pl/materialy-edukacyjne/elementarz-mlodego-kinomana