Dyskalkulia to zaburzenia należące do grupy specyficznych trudności w uczeniu się. Termin ten oznacza problemy z liczeniem. Polega na mniejszych zdolnościach matematycznych, które mogą mieć źródło w genetycznych lub rozwojowych nieprawidłowościach funkcjonowania tej części mózgu, która jest odpowiedzialna za dojrzewanie umiejętności matematycznych.

Jak objawia się dyskalkulia?

Osoby dotknięte tym zaburzeniem nie są w stanie osiągnąć odpowiedniego do swojego wieku poziomu biegłości w procesach matematycznych. Nie stwierdzono korelacji między występowaniem dyskalkulii a ilorazem inteligencji, warunkami edukacyjnymi czy zaburzeniami emocjonalnymi. Nie towarzyszą temu również żadne nieprawidłowości związane z ogólnymi funkcjami umysłowymi. Nie wszystkie trudności w liczeniu można zaliczyć do dyskalkulii. Termin ten odnosi się wyłącznie do dziecka, które wykazuje wiek matematyczny znacząco niższy do wieku rozwoju umysłowego.

Można wyróżnić kilka typów dyskalkulii:

1. dyskalkulia werbalna – trudności w słownym wyrażeniu pojęć matematycznych,
2. dyskalkulia leksykalna – brak zdolności odczytywania symboli matematycznych,
3. dyskalkulia wykonawcza – trudności w manipulowaniu różnymi obiektami w celach matematycznych,
4. dyskalkulia graficzna – niezdolność zapisywania symboli matematycznych,
5. dyskalkulia operacyjna – zaburzenia w wykonywaniu działań matematycznych,
6. dyskalkulia pojęciowo-poznawcza – trudność w zrozumieniu pojęć i zależności matematycznych.

Jak rozpoznać dyskalkulię?

Rozpoznanie dyskalkulii nie jest proste, dlatego w takiej sytuacji należy skorzystać z pomocy specjalisty. Istnieje jednak grupa objawów, które mogą zwrócić uwagę rodziców i pomóc w diagnozie zaburzenia.

1. Trudności z określeniem położenia przedmiotów względem siebie. 
2. Kłopoty w porównywaniu figur geometrycznych, ich położenia, proporcji, wielkości.
3. Błędne nazywanie kierunków.
4. Problemy z rozumieniem pojęć związanych z wagą, kierunkiem, czasem.
5. Mylenie figur geometrycznych.
6. Pomijanie przestrzeni między liczbami (np. 6 40 odczytywane jako sześćset czterdzieści).
7. Mylenie podobnie wyglądających liczb i symboli (np. 6 i 9).
8. Trudności w rozpoznawaniu symboli związanych z działaniami matematycznymi.
9. Odwrotne zapisywanie liczb i symboli (zapis lustrzany).
10. Gubienie cyfr, znaków.
11. Niedokańczanie działań matematycznych.
12. Trudności w szeregowaniu liczb ze względu na ich wartość.
13. Problemy z zastosowaniem matematyki w zadaniach praktycznych.
14. Trudności w werbalizowaniu myśli (dziecko nie potrafi powiedzieć, w jaki sposób zostało rozwiązane dane zadanie matematyczne).
15. Brak logicznego zapisu operacji matematycznych.

Z jakimi problemami życiowymi wiąże się dyskalkulia?

Dyskalkulia to nie tylko problem w opanowaniu umiejętności matematycznych. Może przysparzać wielu problemów w innych dziedzinach nauki i codziennego życia. Niektóre z objawów dyskalkulii mogą stanowić duży kłopot w codziennym funkcjonowaniu.

Kilka przykładów:

1. Problem z odczytaniem czasu.
2. Trudność z opanowaniem chronologii.
3. Brak orientacji w terenie.
4. Słaba koordynacja sportowa.
5. Zapominanie dat związanych z codziennym życiem.
6. Trudność w zrozumieniu symboli graficznych (np. znaki drogowe).

Dyskalkulia jest zaburzeniem, które może prowadzić do wielu problemów w codziennym życiu. Oprócz trudności w opanowaniu zadań szkolnych, dziecku może być ciężko w odpowiedni sposób rozumieć otaczające go środowisko. Dlatego ważna jest długa, konsekwentna i systematyczna praca we współpracy ze specjalistami. Dziecko z rozpoznaną dyskalkulią powinno uczęszczać na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, które pomogą kształtować zdolności matematyczne. Duże znaczenie ma także praca z rodzicami, którzy mogą podejmować samokształcenie dziecka w domu.

Autor: Izabela Soniak

Sprawdź też: Jak wspierać dziecko z dyskalkulią i dysortografią?